Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία

Παραδοσιακά κάλαντα της Πρωτοχρονιάς από τους πρόσφυγες της Καππαδοκίας.

άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία…

Η γιορτή γίνεται σε ανάμνηση της σωτηρίας της πόλης της Καισαρείας από την καταστροφή που είχε απειλήσει ο Ιουλιανός ο Παραβάτης. Ο Άγιος Βασίλειος, απλός ιερέας τότε, και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος, ένωσε τους πιστούς σε κοινή προσευχή πάνω στο Δίδυμο όρος. Είδε τότε όνειρο ότι θα τους σώσει ο στρατηλάτης Άγιος Μερκούριος. Την άλλη μέρα το πρωί είδαν ότι ο τάφος του Αγίου Μερκουρίου ήταν άδειος.

Μετά από λίγες ημέρες έμαθαν ότι ο Ιουλιανός είχε σκοτωθεί και έτσι η πόλη τους είχε σωθεί. Ξανανέβηκαν πάλι στο βουνό και γιόρτασαν για τη σωτηρία τους και από τότε κάθε χρόνο έκαναν το ίδιο προς τιμήν του Αγίου Βασιλείου.

Στα Φάρασα, την παραμονή το βράδυ με αναμένες δάδες ανηφόριζαν προς τη σπηλιά του Αγίου, περίπου μια ώρα δρόμο, τραγουδώντας αυτό το τραγούδι και ντουφεκίζοντας χαρούμενα στον αέρα. Όταν έφθαναν, άναβαν φωτιές και μετά από σχετική δέηση, άρχιζε το γλέντι που κράταγε μέχρι το πρωί. Πρέπει να υπήρχαν πολλές μουσικές παραλλαγές του τραγουδιού, πάντως μέχρι τις μέρες μας έφθασαν τρεις. Η πιο ενδιαφέρουσα είναι των Φαράσων που παρουσιάζουμε. Μια άλλη, που καταγράφει ο Παχτίκος και ο Σωφρονιάδης, μας την τραγούδησαν πρόσφυγες από το Μιστί. Τέλος μια Τρίτη, πιθανώς από τη Νίγδη, σήμερα είναι διαδεδομένη στους χορευτικούς συλλόγους.

Καππαδοκία.

Το έθιμο της βασιλόπιτας

Το έθιμο της βασιλόπιτας είναι πολύ παλαιό, προέρχεται από εκείνο το τελούμενο στην αρχαία εορτή των «Κρονίων» (των ρωμαϊκών «Σατουρναλίων») που παρέλαβαν οι Φράγκοι, από τους οποίους και προήλθε η συνήθεια της τοποθέτησης νομίσματος μέσα στη πίτα και της ανακήρυξης ως «Βασιλιά της βραδιάς» αυτού που το έβρισκε.

Στην αρχαιότητα υπήρχε το έθιμο του εορταστικού άρτου, τον οποίο σε μεγάλες αγροτικές γιορτές οι αρχαίοι Έλληνες πρόσφεραν στις θεούς. Τέτοιες γιορτές ήταν τα Θαλύσια και τα Θεσμοφόρια. Χαρακτηριστικό στοιχείο στις βασιλόπιτας είναι ότι ο άνθρωπος στον οποιον πέσει το φλουρί, θα είναι ο τυχερός και ευνοούμενος του νέου έτους Η ορθόδοξη παράδοση συνέδεσε το έθιμο με τη Βασιλόπιτα.

Πέραν αυτων υπάρχει και η ορθόδοξη θρησκευτική παράδοση συνδέει το εθιμο με την προσωπικότητα του Μεγάλου Βασιλείου. Κατά την θρησκευτική λοιπόν παράδοση κάποτε στη Καισαρεία της Καππαδοκίας στη Μικρά Ασία όπου επίσκοπος ήταν ο Μέγας Βασίλειος, ήλθε να τη καταλάβει ο Έπαρχος της Καππαδοκίας με πρόθεση να τη λεηλατήσει.

Τότε ο Μέγας Βασίλειος ζήτησε από τους πλούσιους της πόλης του να μαζέψουν ό,τι χρυσαφικά μπορούσαν προκειμένου να τα παραδώσει ως “λύτρα” στον επερχόμενο κατακτητή. Πράγματι συγκεντρώθηκαν πολλά τιμαλφή. Κατά την παράδοση όμως είτε επειδή μετάνιωσε ο έπαρχος, είτε εκ θαύματος ο Άγιος Μερκούριος με πλήθος Αγγέλων απομάκρυνε τον στρατό του, ο έπαρχος απάλλαξε την πόλη από επικείμενη καταστροφή.

Προκειμένου όμως ο Μέγας Βασίλειος να επιστρέψει τα τιμαλφή στους δικαιούχους, μη γνωρίζοντας σε ποιόν ανήκει τι, έδωσε εντολή να παρασκευαστούν μικροί άρτοι εντός των οποίων τοποθέτησε ανά ένα των νομισμάτων ή τιμαλφών και τα διένειμε στους κατοίκους την επομένη του εκκλησιασμού.

Το γεγονός αυτό απέληξε σε διπλή χαρά από της αποφυγής της καταστροφής της πόλης και συνεχίσθηκε η παράδοση αυτή κατά τη μνήμη της ημέρας της κοίμησής του (εορτή του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου).

τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου του 4ου αι. μ.Χ. από την Αλικαρνασσό της Μικράς Ασίας (ανακαλύφθηκε το 1857 και σήμερα βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο).

Advertisement

Ορθόδοξο και βυζαντινό το χριστουγεννιάτικο δέντρο

Τα δένδρα (ορειχάλκινα μανουάλια του τέμπλου) στον Καθεδρικό Ναό Παναγίας Ελευθερώτριας Διδυμοτείχου, στολισμένα με κλαδιά κατά την περίοδο των Χριστουγέννων.

Η Ειρεσιώνη: ένα έθιμο της αρχαίας Ελλάδας

Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε παρόμοιο έθιμο, μόνο που το φυτό δεν ήταν έλατο, αλλά η Ειρεσιώνη. Η Ειρεσιώνη ήταν κλάδος αγριελιάς (κότινος) στολισμένος με γιρλάντες από μαλλί λευκό και κόκκινο και τους πρώτους φθινοπωρινούς καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά, κ.λπ., εκτός του μήλου και του αχλαδιού), καθώς και φιάλες με λάδι και μέλι.
Αποτελούσε έκφραση ευχαριστίας για τη γονιμότητα του λήξαντος έτους και παράκληση συνεχίσεως της γονιμότητας και ευφορίας κατά το επόμενο και ήταν αφιερωμένη στην Αθηνά, τον Απόλλωνα και τις Ώρες (Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη).
Η Ειρεσιώνη περιφερόταν στους δρόμους των Αθηνών, την έβδομη ημέρα του Πυανεψίωνος μηνός (22 Σεπτεμβρίου — 20 Οκτωβρίου) από παιδιά «αμφιθαλή» (των οποίων και οι δύο γονείς ζούσαν) τα οποία έψαλαν «τις καλένδες» (κάλαντα) από σπίτι σε σπίτι, παίρνοντας φιλοδώρημά από τον νοικοκύρη ή την νοικοκυρά. Όταν τα παιδια έφθαναν στα δικά τους σπίτια, ιδίως στα αγροτικά, κατά τον Αριστοφάνη, κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτά τους, όπου έμενε μέχρι την ίδια ημέρα του επόμενου έτους, οπότε, αφού τοποθετούσαν την νέα, κατέβαζαν την παλιά και την έκαιγαν. Ένας νεαρός (αμφιθαλής) περιέχυνε την ειρεσιώνη με κρασί από έναν τελετουργικό αμφορέα και την κρεμούσε στην πύλη του ναού του Απόλλωνα.

Τα Πυανέψια η Πυανόψια ήταν γιορτή στην αρχαία Αθήνα προς τιμήν του Απόλλωνα με αναίμακτη θυσία καρπών και φρούτων, ενώ κατά την κλασική εποχή, αποτελούσαν μέρος της γιορτής των Θησείων. O Λυκούργος αναφέρει πως στην Αθήνα η γιορτή ονομαζόταν Πυανόψια, ενώ οι υπόλοιποι Έλληνες την αποκαλούσαν Πανόψια, γιατί «φαίνονταν όλοι οι καρποί».
Σύμφωνα με την παράδοση, το έθιμο αυτό καθιερώθηκε από τον Θησέα όταν ξεκίνησε για την Κρήτη για να σκοτώσει τον Μινώταυρο. Πηγαίνοντας σταμάτησε στην Δήλο όπου έκανε θυσία στον Απόλλωνα, λέγοντας ότι σε περίπτωση που κερδίσει την μάχη με τον Μινώταυρο, θα του πρόσφερε στολισμένα κλαδιά ελιάς για να τον ευχαριστήσει. Επιστρέφοντας στην πατρίδα του, ο Θησέας εκπλήρωσε τη υπόσχεσή του καθιερώνοντας τον θεσμό της ειρεσιώνης.

Η Ειρεσιώνη: «Η ειρεσιώνη σου φέρνει σύκα και αφράτα ψωμιά, σου φέρνει και μέλι μέσα στο ποτήρι και λάδι για να ψήσεις και μπουκάλι γεμάτο για να μεθύσεις και να πέσεις για ύπνο».
Ετσι τραγουδούσαν τα παιδιά στην αρχαία Αθήνα, στολίζοντας κλαδιά ελιάς ή δάφνης με με μάλλινα νήματα, μικρά γλυκίσματα και καρπούς της γης, για να ευχαριστήσουν τον Απόλλωνα για την καλή σοδειά, με την ευχή και ο επόμενος χρόνος να είναι ευνοϊκός.
(η εικόνα προέρχεται από εκδήλωση του Μουσείου Ακρόπολης).

’Ο ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΕΙΡΕΣΙΩΝΗΣ’ (ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ) ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Ένα απόσπασμα από τον ύμνο που έψαλαν τα παιδιά κατά τα Πυανέψια, κατά τον Πλούταρχο:

Ειρεσιώνη σύκα φέρει και πίονας άρτους και μέλι εν κοτύλη και έλαιον

αναψήσασθαι και κύλικ’ εύζωρον, ως αν μεθύουσι καθεύδη.

(Απόδοση)
Η Ειρεσιώνη φέρνει, σύκα και αφράτα ψωμιά και μέλι γλυκό και λάδι απαλό

και ξέχειλους κύλικες, που όποιοι μεθύσουν κοιμούνται

Το δέντρο των Χριστουγέννων στο Βυζάντιο

Αρχικά πρέπει να τονισθεί πως κατά τους τέσσερεις πρώτους αιώνες του χριστιανισμού τα Χριστούγεννα γιορτάζονταν στις 6 Ιανουαρίου μαζί με την εορτή των Θεοφανείων  ως ενιαία εορτή που ονομαζόταν Επιφάνεια. Επιπρόσθετα, το δένδρο στη χριστιανική θεολογία και λατρεία παραπέμπει στο δένδρο του Παραδείσου (της γνώσεως του καλού και του κακού) και είναι γνωστά τα ψηφιδωτά δένδρα στην παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγ. Δημητρίου στη Νικόπολη της Ηπείρου και αλλού. Από τις Κατακόμβες ακόμα, ο Χριστός συμβολίζεται ως το «δένδρο της ζωής», ο φοίνικας γίνεται το σύμβολο της αθανασίας, η ελιά το σύμβολο της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης κλπ.

Από χειρόγραφο κείμενο του Βρετανικού Μουσείου (ADD 17265 του 13ου αιώνα) πληροφορούμαστε ότι το έτος 512 ο αυτοκράτορας Αναστάσιος Α΄ έκτισε ένα Ναό στο Tur Abdyn της βόρειας Συρίας και μαζί με άλλα αφιερώματα πρόσφερε «…δύο μεγάλα ορειχάλκινα δένδρα τα οποία ήταν στημένα στις δύο πλευρές της Ωραίας Πύλης του Ιερού Βήματος. Στα φύλλα των δένδρων υπήρχε θέση για φώτα που τρεμόσβυναν. Εκατόν ογδόντα λύχνοι για κάθε δένδρο και πενήντα αργυρές αλυσίδες από πάνω έως κάτω. Σ΄αυτές ήταν κρεμασμένα μικρά αντικείμενα από χρυσό, ασήμι ή χαλκό, όπως κόκκινα αυγά, κρατήρες, ζώα, πτηνά, σταυροί, στέφανα, κουδουνάκια, σκαλιστά τσαμπιά σταφύλια, δίσκοι…».

Στο κείμενο του Παύλου Σιλεντιάριου (του 563 περίπου) «Έκφρασις της Αγ. Σοφίας Κων/πόλεως» και στην «Έκφρασιν του άμβωνος της Αγ. Σοφίας«, περιγράφονται αναλυτικά τα φώτα του τέμπλου και του άμβωνα του μεγάλου Ναού. Στο επιστύλιο του τέμπλου υπήρχαν μεταλλικά δένδρα σε σχήμα κώνου (πυρσόμορφα δένδρα) όμοια με λεπτόφυλλα κυπαρίσσια, όπου αντί για καρπούς είχανε φώτα σε σχήμα κωνοειδές και βεβαιώνεται ακόμα η χρήση φωτεινών τεχνικών δένδρων (δενδρόμορφα πολυκάνδηλα) σε όλο το Ναό.

Σκιά ελιάς καντήλι. Χρήστος Μποκόρος (σκόνες και χρώματα λαδιού σε χρυσωμένο ξύλο)

 

Τα δύο ορειχάλκινα μανουάλια τα οποία τοποθετούνται ακόμα στους Ναούς εκατέρωθεν της Ωραίας Πύλης, πολλές φορές μοιάζουν με δένδρα και παραπέμπουν στα γιορταστικά εκείνα δένδρα.

Τα παραπάνω, που τεκμηριωμένα αναφέρονται σε μελέτη του αείμνηστου Καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνου Καλοκύρη στη μελέτη του «Τα ιερά δένδρα και το εξ ανατολών καταγόμενον δένδρον των Χριστουγέννων», φανερώνουν ότι το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δένδρου δεν είναι ξενόφερτο, δυτικοευρωπαϊκό, αλλά βυζαντινό και ορθόδοξο!

 

Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός πως κατά τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, την περίοδο των εορτών, στόλιζαν στύλους με δενδρολίβανα, μύρτα και άλλα άνθη : «…κατά διαταγήν του επάρχου της (κάθε) πόλεως, ου μόνον καθαρισμός των οδών εγένετο, αλλά και στολισμός διαφόρων κατά διαστήματα στηνομένων στύλων με δενδρολίβανα, κλάδους μύρτου και άνθη εποχής». (Βυζαντινών βίος και πολιτισμός , του Φαίδωνος Κουκουλέ)

Η ανάμνηση του στολισμού της εποχής εκείνης επιβίωσε στα Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα: «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψηλή μου δενδρολιβανιά…»

Μάλιστα σε πολλά μέρη της Ελλάδος έστηναν δύο δένδρα στο μέσο των Εκκλησιών στολισμένα με πορτοκάλια (όπως στο Λιτόχωρο της Πιερίας και στα Επτάνησα). Σε περιοχές της Μικράς Ασίας, όπως η Καππαδοκία, οι Έλληνες στόλιζαν μέσα στα σπίτια κατά το Δωδεκαήμερο κλαδιά κωνοφόρων ή άλλων δένδρων με ξηρούς καρπούς και αυτοσχέδια στολίδια.

 

Θεωρείται βεβαίως το στολισμένο καραβάκι ως μόνο παραδοσιακά ελληνικό, επειδή στη νησιωτική Ελλάδα, που πρώτη απελευθερώθηκε μετά την Επανάσταση του 1821, δεν υπήρχαν δένδρα ικανά για να κοπούν και να στολιστούν σε ναούς ή σε σπίτια, ενώ το αντίγραφο ενός πλοίου ή ενός καϊκιού ήταν συνηθισμένο αντικείμενο.

Και στα Μικρασιατικά Παράλια τα παιδιά έψαλαν το βράδυ της παραμονής τα κάλαντα  γυρίζοντας σπίτια και μαγαζιά κρατώντας στα χεράκια τους τραμπούκες και βαποράκια. Μέρες ολόκληρες ετοίμαζαν τα βαπόρια τους και τα αρματώνανε. Ήταν καταστόλιστα με πολύχρωμα, φωτεινά φαναράκια και χάρτινα φουντάκια. Έμοιαζαν με εξωτικά βαπόρια. Μερικα παιδιά είχαν την υπομονή και αντί βαπόρια έκαναν εκκλησίες χάρτινες που έμοιαζαν στην Αγία Σοφιά. Ήταν μεγάλη χαρά να τις βλέπει κανείς φωτισμένες εσωτερικά καθώς έμοιαζαν παραμυθένιες.

Πηγές: Άρθρο του Μητρ. Αλεξανδρουπόλεως Ανθίμου

http://www.sedik.gr/neo/el/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CE%AD%CF%89%CE%BD/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CE%AD%CF%89%CE%BD-2012/443-443-title

http://www.theacropolismuseum.gr/el/content/eortastiko-programma-moyseioy

Διαβάστε επίσης:

Χριστός γεννιέται, χαρά στον κόσμο…

Η Αγία Οικογένεια προς φυγή στην Αίγυπτο. Έτσι, κατεστάθη προεικόνιση αλλά και προστασία των απανταχού προσφύγων και ξενιτεμένων.

Κάλαντα Σμύρνης

Καλήν εσπέραν άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας,
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλη,
εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων.

Κερά ψηλή, κερά λιγνή, κερά καμαροφρύδα,
κεράμ’ όταν στολίζεσαι να πας στην εκκλησία,
έχεις και κόρην έμορφη που δεν έχει ιστορία.

Μηδέ στην πόλη βρίσκεσαι μηδέ στην Καισαρεία,
έχεις και γιον στα γράμματα, υγιόν και στο ψαλτήρι,
να τον ‘ξιώσει ο Θεός να βάλει πετραχήλι.

Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα Καππαδοκίας

Καλής εσπέραν άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται, εν φάτνη των αλόγων
οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρει κι η φύσις όλη.
Εκ της Περσίας έρχονται τρεις Μάγοι με τα δώρα
άστρον λαμπρόν τους οδηγεί, χωρίς να λείψει ώρα.
Γονατιστοί τον προσκυνούν και δώρα του χαρίζουν
σμύρνα, χρυσόν και λίβανον, Θεόν τον ευφημίζουν.
Και επληρώθη το ρηθέν, προφήτου Ησαΐου
μετά των άλλων προφητών και του Ιερεμίου.
Φωνή ηκούσθη εν Ραμά, Ραχήλ τα τέκνα κλαίει
παραμυθήν ουκ ήθελεν, ότι αυτά ουκ έχει.
Ιδού όπως σας είπαμεν όλην την υμνωδίαν
του Ιησού μας του Χριστού, γέννησιν την αγίαν.
Χρόνους πολλούς να χαίρεσθε, πάντα ευτυχισμένοι
σωματικώς και ψυχικώς να είσθε πλουτισμένοι.

Η Γέννησις του Χριστού. Τοιχογραφία  από την Μαύρη Εκκλησία ή Σκοτεινή Εκκλησία: Κόραμα (Γκιόρεμε) της Καππαδοκίας, 11ος αι.

Κάλαντα Ανατολικής Θράκης

Χριστός γεννιέται, χαρά στον κόσμο, χαρά στον κόσμο, στα παλικάρια.

Σαράντα μέρες, σαράντα νύχτες, η Παναγιά μας κοιλοπονούσε.

Κοιλοπονούσε, παρακαλούσε, τους αρχαγγέλους , τους ιεράρχες.

-Σεις αρχάγγελοι και ιεράρχες, στη Σμύρνη πηγαίνετε , μαμές να φέρτε.

Άγια Μαρίνα, άγια Κατερίνα, στη Σμύρνη πάνε , μαμές να φέρουν.

Όσο να πάνε κι όσο να έρθουν, η Παναγιά μας ελυτρώθη.

Στην κούνια το ΄βαλαν και το κουνούσαν, και το κουνούσαν , το τραγουδούσαν.

Σαν ήλιος λάμπει ,σα νιο φεγγάρι, σα νιο φεγγάρι, το παλικάρι.

Φέγγει σε τούτον το νοικοκύρη, με τα καλά του, με τα παιδιά του, με την καλή τη νοικοκυρά του.

Οι μικρασιατικές ρίζες του κουραμπιέ και του μελομακάρονου

Μελομακάρονα και κουραμπιέδες, τα πιο μυρωδάτα σύμβολα των χριστουγεννιάτικων εορτών. Ποια είναι, όμως, η ιστορία και η ετυμολογία των παραδοσιακών γιορτινών γλυκισμάτων; Κουραμπιές, η χιονάτη μπαλίτσα με το ανθόνερο, το βούτυρο και την άχνη ζάχαρη κρύβει στα τραγανά της αμύγδαλα τη γεύση της προσδοκίας. Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε ο Δημήτρης Σταθακόπουλος, δρ. Κοινωνιολογίας της Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, η ρίζα είναι Qurabiya στα αζέρικα, Kurabiye, στα τούρκικα και φυσικά κουραμπιές στα ελληνικά, που στην κυριολεξία σημαίνει Kuru = ξηρό, biye = μπισκότο. Όμως, η ονομασία μπισκότο καθιερώθηκε τον Mεσαίωνα, ετυμολογικά προερχόμενη από το λατινογενές bis-cuit, που σημαίνει ψημένο δύο φορές (στα αρχαία ελληνικά λεγόταν δί-πυρον), ως τεχνική ψησίματος για να μην «χαλάει» εύκολα ο άρτος, κυρίως των στρατιωτών και των ναυτικών. Το λατινικό bis-cuit διαδόθηκε μέσω των Βενετών εμπόρων και στην Ασία, όπου καθιερώθηκε ως παραφθορά της λατινικής λέξης, σε biya/biye, οπότε συνδέθηκε με το δικό τους Qura /Kuru (ξηρό) και έδωσε τη νέα μικτή (λατινο-ανατολίτικη) λέξη Qurabiya / Kurabiye, η οποία με αντιδάνεια ξαναγύρισε στη δύση και ελληνοποιημένη πλέον έδωσε το «κουραμπιές» με την έννοια του ξηρού μπισκότου, που διανθίστηκε με αμύγδαλα, ζάχαρη άχνη κλπ. Οι πρόσφυγες από την Καρβάλη της Καππαδοκίας δημιούργησαν στο Νομό Καβάλας το 1924 τη Νέα Καρβάλη και διατήρησαν στη νέα πατρίδα την παραδοσιακή συνταγή κουραμπιέδων που ήταν διαδεδομένη στη Μικρά Ασία. Έτσι σήμερα στην Ελλάδα οι πιο γνωστοί παραδοσιακοί κουραμπιέδες είναι αυτοί της Καρβάλης.

Τα μελομακάρονα έχουν ετυμολογικά αρχαιοελληνική προέλευση. Στα λεξικά αναφέρεται ότι η λέξη «μακαρόνι» παράγεται από τη μεσαιωνική ελληνική λέξη «μακαρωνία» (επρόκειτο για νεκρώσιμο δείπνο με βάση τα ζυμαρικά, όπου μακάριζαν το νεκρό). Η μακαρωνία με τη σειρά της έρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «μακαρία», που δεν ήταν άλλο από την ψυχόπιτα, δηλαδή, ένα κομμάτι άρτου, στο σχήμα του σύγχρονου μελομακάρονου, το οποίο το προσέφεραν μετά την κηδεία.Αργότερα, όταν η μακαρία περιλούστηκε με σιρόπι μελιού ονομάστηκε: μέλι+μακαρία = μελομακάρονο και καθιερώθηκε ως γλύκισμα του Δωδεκαημέρου, κυρίως από τους Μικρασιάτες Έλληνες και με το όνομα «φοινίκια».Οι Λατίνοι και αργότερα οι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν τη λέξη μακαρωνία ως maccarone που τελικά κατέληξε να σημαίνει το σπαγγέτι. Τέλος, από το μεσαίωνα και μετά στη Γαλλία και την Αγγλία, ένα είδος αμυγδαλωτού μπισκότου ονομάστηκε «macaroon» (το γνωστό σε όλους σήμερα «μακαρόν»).

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Διαβάστε επίσης:

Ορθόδοξο και βυζαντινό το χριστουγεννιάτικο δέντρο