Αρχαίοι Έλληνες Ολυμπιονίκες από τη Μικρά Ασία
30 Ιανουαρίου, 2016
Το Στάδιο της πόλης Αφροδισιάδα στη Μικρά Ασία, είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα κτίσματα του είδους του, στη Μεσόγειο. Έχει διαστάσεις περίπου 262 x 59 μ., 22 σειρές καθισμάτων και χωρητικότητα 30.000 θεατών. Χρησιμοποιήθηκε για αθλητικές εκδηλώσεις μέχρι τον 7ο αιώνα.
Ονόμαστος ο Σμυρναίος
Ο Ονόμαστος, ο οποίος καταγόταν από τη Σμύρνη, υπήρξε ο πρώτος αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης στο άθλημα της πυγμαχίας το 688 π.Χ. στην 23η Ολυμπιάδα και εισηγητής των κανονισμών του αθλήματος. Η πυγμαχία δεν συμπεριλαμβανόταν στο πρόγραμμα των αγώνων της Ολυμπίας αν και ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές άθλημα και διεξαγόταν πολλούς αιώνες πριν, όπως προκύπτει από απεικονίσεις σε μινωικά και μυκηναϊκά αγγεία. Σύμφωνα με τον ιστορικό Φιλόστρατο: Ο ΣΜΥΡΝΑΙΟΣ ΟΝΟΜΑΣΤΟΣ ΠΥΚΤΕΥΣΑΣ ΕΝΙΚΗΣΕΝ… ΚΑΙ ΝΟΜΟΥΣ ΕΓΡΑΨΕΝ Ο ΑΘΛΗΤΗΣ ΟΥΤΟΣ ΠΥΚΤΙΚΟΥΣ, ΟΙΣ ΕΧΡΩΝΤΟ ΟΙ ΗΛΕΙΟΙ. Ο Ονόμαστος, που καταγόταν από τη Σμύρνη της Ιωνίας σύμφωνα και με τον Παυσανία, ήταν διάσημος πύκτης, δηλαδή πυγμάχος του 7ου αιώνα π.Χ., με νίκες σε διάφορους τοπικούς αγώνες. Μετέβη ο ίδιος στην Ήλιδα και έπεισε τους ελλανοδίκες να συμπεριλάβουν το άθλημα στο πρόγραμμα της 23ης Ολυμπιάδας, το 688 π.Χ. Μάλιστα, κωδικοποίησε τον κανονισμό διεξαγωγής του αθλήματος, το οποίο ως τότε διεξαγόταν με διαφορετικούς τρόπους σε κάθε τοπική διοργάνωση. Συνεπώς, ο Ονόμαστος εκτός από ολυμπιονίκης υπήρξε ο εισηγητής των πρώτων κανονισμών της αθλητικής πυγμαχίας.
»Όσον αφορά τη γυμναστική θα πρέπει να τη θεωρούμε επιστήμη και καθόλου κατωτέρη τέχνη από οποιαδήποτε άλλη» – Φιλόστρατος ο Ιστορικός
Ο Δίαλλος ο Σμυρναίος, υιός του Πόλλιδος από τη Σμύρνη, υπήρξε αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης στο άθλημα παγκράτιο παίδων στην 152η Ολυμπιάδα, το 172 π.Χ. Υπήρξε ο δεύτερος ολυμπιονίκης από την αρχαία Σμύρνη, σχεδόν μισή χιλιετία μετά τη νίκη του Σμυρναίου πυγμάχου Ονόμαστου στην 23η Ολυμπιάδα το 688 π.Χ. Σύμφωνα με τον Παυσανία υπήρξε ο πρώτος παγκρατιαστής ολυμπιονίκης από όλη την Ιωνία.
ΔΙΑΛΛΟΣ Ο ΠΟΛΛΙΔΟΣ ΑΝΑΚΕΙΤΑΙ, ΓΕΝΟΣ ΜΕΝ ΣΜΥΡΝΑΙΟΣ, ΙΩΝΩΝ ΔΕ ΠΡΩΤΟΣ ΛΑΒΕΙΝ ΕΝ ΟΛΥΜΠΙΑΙ ΦΗΣΙΝ ΟΥΤΟΣ Ο ΔΙΑΛΛΟΣ ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΝ ΕΝ ΠΑΙΣΙΝ
| Έτος | Πόλη – περιοχή | Ολυμπιονίκης | Άθλημα |
| 688 π.Χ. | Σμύρνη (Μικρά Ασία) | Ονόμαστος | Πυγμαχία |
| 596 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Πολυμήστωρ | Στάδιον παίδων |
| 472 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | […]αμος | Πένταθλον |
| 424 π.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Κλεόμαχος | Πυγμαχία |
| 392 π.Χ. | Αλικαρνασσός (Μικρά Ασία) | Φορμίων | Πυγμαχία |
| 388 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Αντίπατρος | Πυγμαχία παίδων |
| 380 π.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Σωτάδης | Δόλιχος |
| 368 π.Χ. | Αθήνα (κεντρική Ελλάδα) ή Έφεσσος (Μικρά Ασία) | Πυθόστρατος | Στάδιον |
| 356 π.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Πυριλάμπης | Δόλιχος |
| 352 π.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Αθηναίος | Πυγμαχία παίδων |
| 344 π.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Καλλικράτης | Οπλίτης δρόμος |
| 340 π.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Καλλικράτης | Οπλίτης δρόμος |
| 324 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Αστυάναξ | Παγκράτιον |
| 320 π.Χ. | Κολοφών (Μικρά Ασία) | Ερμησιάναξ | Πάλη παίδων |
| 320 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Αστυάναξ | Παγκράτιον |
| 316 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Αστυάναξ | Παγκράτιον |
| 308 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) ή Αθήνα | Αντήνωρ | Παγκράτιον |
| 300 π.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Άγνωστο όνομα | Οπλίτης δρόμος |
| 300 π.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Πυθαγόρας | Στάδιον |
| 296 π.Χ. | Τράλλεις (Μικρά Ασία) | (Σω)σιάδης | Πάλη παίδων |
| 296 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Αντίπατρος | Στάδιον παίδων |
| 296 π.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Άγνωστο όνομα | Οπλίτης δρόμος |
| 296 π.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Πυθαγόρας | Στάδιον |
| 292 π.Χ. | Κλαζομεναί (Μικρά Ασία) | Ηρόδοτος | Στάδιον παίδων |
| 276 π.Χ. | Πέργαμος (Μικρά Ασία) | Άτταλος | Τέθριππον πωλικόν |
| 256 π.Χ. | Κολοφών (Μικρά Ασία) | Εικάσιος | Πάλη παίδων |
| 212 π.Χ. | Τρωάς (Μικρά Ασία) | Ακεστορίδης | Άγνωστο αγώνισμα (συνωρίς ή τέθριππον πώλων) |
| 204 π.Χ. | Άσσος (Μικρά Ασία) | Σώδαμος | Στάδιον παίδων |
| 200 π.Χ. | Κολοφών (Μικρά Ασία) | Μόσχος | Πυγμαχία παίδων |
| 200 π.Χ. | Αλεξάνδρεια στην Τρωάδα (Μικρά Ασία) | Φαίδιμος | Παγκράτιον παίδων |
| 192 π.Χ. | Κύζικος (Μικρά Ασία) | Αγέμαχος | Στάδιον |
| 184 π.Χ. | Ερυθραία (Μικρά Ασία) | Επιθέρσης | Πυγμαχία |
| 180 π.Χ. | Ερυθραία (Μικρά Ασία) | Επιθέρσης | Πυγμαχία |
| 176 π.Χ. | Άσπενδος (Μικρά Ασία) | Θυμίλος | Στάδιον |
| 172 π.Χ. | Σμύρνη (Μικρά Ασία) | Δίαλλος | Παγκράτιον παίδων |
| 156 π.Χ. | Ερεσός (Λέσβος) (ή Έφεσος στη Μικρά Ασία) | Αμύντας | Παγκράτιον παίδων |
| 144 π.Χ. | Κύζικος (Μικρά Ασία) | Άλκιμος | Στάδιον |
| 144 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Ξενόθεμις | Πυγμαχία |
| 140 π.Χ. | Σικυών (Πελοπόννησος) (ή Κύζικος στη Μικρά Ασία) | Διόδωρος (ή Ανώδωκος ή Ανώδωρος) | Στάδιον |
| 128 π.Χ. | Τράλλεις (Μικρά Ασία) | Τιμόθεος | Στάδιον |
| 108 π.Χ. | Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία) | Νικόμαχος | Στάδιον |
| 92 π.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Πρωτοφάνης | Πάλη |
| 92 π.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Πρωτοφάνης | Παγκράτιον |
| 72 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Εκάτομνος (ή Εκατόμνως) | Στάδιον |
| 72 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Εκάτομνος (ή Εκατόμνως) | Οπλίτης δρόμος |
| 72 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Εκάτομνος (ή Εκατόμνως) | Δίαυλος |
| 72 π.Χ. | Αδραμύττιον (Μικρά Ασία) | Ατυάνας | Πυγμαχία |
| 68 π.Χ. | Υπαιπηνός (Μικρά Ασία) | Διοκλής | Στάδιον |
| 24 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Δημοσθένης | Αγώνας σαλπιγκτών |
| 24 π.Χ. | Πέργαμος (Μικρά Ασία) | (Φίλι)ππος Γλύκων | Παγκράτιον |
| 20 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Άγνωστο όνομα | Δίαυλος |
| 20 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Δημοσθένης | Αγώνας σαλπιγκτών |
| 16 π.Χ. | Τύανα (Μικρά Ασία) | Διόδοτος | Στάδιον |
| 16 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Δημοσθένης | Αγώνας σαλπιγκτών |
| 12 π.Χ. | Αιολία (Μικρά Ασία) | Διοφάνης | Στάδιον |
| 8 π.Χ. | Θυάτειρα (Μικρά Ασία) | Αρτεμίδωρ | Στάδιον |
| 8 π.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Νικοφών | Πυγμαχία |
| 4 π.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Δημάρατος | Στάδιον |
| 1 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Δημάρατος | Στάδιον |
| 5 μ.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Παμμένης | Στάδιον |
| 9 μ.Χ. | Αλικαρνασσός (Μικρά Ασία) | Ασιατικός | Στάδιον |
| 13 μ.Χ. | Στρατονίκεια (ή Μαίανδρος) (Μικρά Ασία) | Αριστέας | Πάλη |
| 13 μ.Χ. | Στρατονίκεια (ή Μαίανδρος) (Μικρά Ασία) | Αριστέας | Παγκράτιον |
| 17 μ.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Αισχίνης (ο Γλαυκίας) | Στάδιον |
| 25 μ.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Δημοκράτης | Πυγμαχία |
| 29 μ.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Δημοκράτης | Πυγμαχία |
| 29 μ.Χ. | Πέργαμος (Μικρά Ασία) | Ερμογένης | Στάδιον |
| 33 μ.Χ. | Λαοδίκεια (Μικρά Ασία) | Εράς | Παγκράτιον |
| 33 μ.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Δημοκράτης | Πυγμαχία |
| 37 μ.Χ. | Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία) | Ερμογένης | Άγνωστο αγώνισμα |
| 41 μ.Χ. | Λαοδίκεια (Μικρά Ασία) | Ευβουλίδας | Στάδιον |
| 49 μ.Χ. | Καρία (Μικρά Ασία) | Μελανκόμας | Πυγμαχία |
| 49 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Πούπλιος Κορνήλιος Αρίστων | Παγκράτιον παίδων |
| 53 μ.Χ. | Στρατονίκεια (Μικρά Ασία) | Άγνωστο όνομα | Παγκράτιον |
| 57 μ.Χ. | Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία) | Πούπλιος Πομπήειος Ευτύχης | Άγνωστο αγώνισμα |
| 61 μ.Χ. | Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία) | Πούπλιος Πομπήειος Ευτύχης | Άγνωστο αγώνισμα |
| 65 μ.Χ. | Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία) | Τρύφων | Στάδιον |
| 69 μ.Χ. | Κέραμος (Μικρά Ασία) | Πολίτης | Στάδιον |
| 69 μ.Χ. | Κέραμος (Μικρά Ασία) | Πολίτης | Δίαυλος |
| 69 μ.Χ. | Κέραμος (Μικρά Ασία) | Πολίτης | Δόλιχος |
| 69 μ.Χ. | Τράλλεις (Μικρά Ασία) | Τι. Κλαύδιος Αρτεμίδωρος | Παγκράτιον |
| 69 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Διογένης | Αγώνας σαλπιγκτών |
| 73 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Διογένης | Αγώνας σαλπιγκτών |
| 77 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Διογένης | Αγώνας σαλπιγκτών |
| 81 μ.Χ. | Σμύρνη (Μικρά Ασία) | Τι. Κλαύδιος Ρούφος | Παγκράτιον |
| 81 μ.Χ. | Ξάνθος (Μικρά Ασία) | Ερμογένης (ο και Ίππος) | Άγνωστο αγώνισμα (δίαυλος ή οπλίτης δρόμος) |
| 81 μ.Χ. | Ξάνθος (Μικρά Ασία) | Ερμογένης (ο και Ίππος) | Στάδιον |
| 81 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Διογένης | Αγώνας σαλπιγκτών |
| 85 μ.Χ. | Ταρσός (Μικρά Ασία) | Απολλοφάνης (ο και Πάπης) | Στάδιον |
| 85 μ.Χ. | Ξάνθος (Μικρά Ασία) | Ερμογένης (ο και Ίππος) | Οπλίτης δρόμος (;) |
| 85 μ.Χ. | Ξάνθος (Μικρά Ασία) | Ερμογένης (ο και Ίππος) | Δίαυλος |
| 85 μ.Χ. | Άδανα (Μικρά Ασία) | Τ. Φλάβιος Αρτεμίδωρος | Παγκράτιον |
| 85 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Διογένης | Αγώνας σαλπιγκτών |
| 85 μ.Χ. | Ιασός (Μικρά Ασία) | Τ. Φλάβιος Μητρόβιος | Δόλιχος |
| 89 μ.Χ. | Ξάνθος (Μικρά Ασία) | Ερμογένης (ο και Ίππος) | Άγνωστο αγώνισμα (δίαυλος ή οπλίτης δρόμος) |
| 89 μ.Χ. | Ξάνθος (Μικρά Ασία) | Ερμογένης (ο και Ίππος) | Στάδιον |
| 89 μ.Χ. | Άδανα (Μικρά Ασία) | Τ. Φλάβιος Αρτεμίδωρος | Παγκράτιον |
| 89 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Νικάνωρ | Παγκράτιον παίδων |
| 93 μ.Χ. | Αλεξάνδρεια στην Τρωάδα (Μικρά Ασία) | Ηρακλείδης | Πυγμαχία |
| 97 μ.Χ. | Καππαδοκία (Μικρά Ασία) | Στέφανος | Στάδιον |
| 117 μ.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Π. Αίλιος Αριστόμαχος | Παγκράτιον παίδων |
| 121 μ.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Αριστέας | Στάδιον |
| 125 μ.Χ. | Πέργαμος (Μικρά Ασία) | Μόσχος | Άγνωστο αγώνισμα |
| 129 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Μ. Ούλπιος Δομέστικος | Παγκράτιον |
| 137 μ.Χ. | Λαοδίκεια (Μικρά Ασία) | Π. Αίλιος Αρτεμάς | Αγώνας κηρύκων |
| 137 μ.Χ. | Μαγνησία στο Σίπυλο (Μικρά Ασία) | (Ερμα)γόρας | Πάλη |
| 149 μ.Χ. | Σάρδεις (Μικρά Ασία) | Αττικός | Στάδιον |
| 165 μ.Χ. | Σμύρνη (Μικρά Ασία) | Μ. Αυρήλιος Χρύσιππος | Πάλη |
| 165 μ.Χ. | Ταρσός (Μικρά Ασία) | Τ. Αίλιος Αυρήλιος Απολλώνιος | Αγώνας κηρύκων |
| 169 μ.Χ. | Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία) | Άγνωστο όνομα | Άγνωστο αγώνισμα δρόμου |
| 173 μ.Χ. | Σάρδεις (Μικρά Ασία) | Μ. Αυρήλιος Δημόστρατος Δαμάς | Παγκράτιον |
| 173 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Φωτίων | Πυγμαχία |
| 177 μ.Χ. | Σάρδεις (Μικρά Ασία) | Μ. Αυρήλιος Δημόστρατος Δαμάς | Παγκράτιον |
| 177 μ.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Γ. Ιούλιος Βάσσος | Αγώνας κηρύκων |
| 177 μ.Χ. | Μαγνησία στο Σίπυλο (Μικρά Ασία) | Μ. Αυρήλιος Ερμαγόρας | Πάλη |
| 181 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Κ[…]κταβηνός | Οπλίτης δρόμος |
| 185 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Κ[…]κταβηνός | Οπλίτης δρόμος |
| 185 μ.Χ. | Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία) | Τ. Αίλιος Αυρήλιος Μητρόδωρος | Άγνωστο αγώνισμα |
| 189 μ.Χ. | Σμύρνη (Μικρά Ασία) | Κλαύδιος Απολλώνιος | Άγνωστο αγώνισμα (πάλη ή πυγμαχία ή παγκράτιον) |
| 189 μ.Χ. | Σμύρνη (Μικρά Ασία) | Τι. Ιούλιος Σεπτήμιος Ιουλιανός | Άγνωστο αγώνισμα |
| 189 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Μ. Αυρήλιος Φιλοσέβαστος | Άγνωστο αγώνισμα |
| 197 μ.Χ. | Κύζικος (Μικρά Ασία) | Αυρ. Μητρόδωρος | Πένταθλον |
| 197 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Άγνωστο όνομα | Πυγμαχία |
| 201 μ.Χ. | Νύσα (Μικρά Ασία) | Μ. Αυρήλιος Ιεροκλής | Άγνωστο αγώνισμα |
| 201 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Άγνωστο όνομα | Πυγμαχία |
| 205 μ.Χ. | Κύζικος (Μικρά Ασία) | Επίνικος (ο και Κυνάς) | Στάδιον |
| 209 μ.Χ. | Θυάτειρα (Μικρά Ασία) | Γ. Περήλιος Αυρήλιος Αλέξανδρος | Παγκράτιον |
| 213 μ.Χ. | Μαγνησία στο Μαίανδρο (Μικρά Ασία) | Λ. Σιλίκος Φίρμος Μανδρογένης | Παγκράτιον |
| 213 μ.Χ. | Βιθυνία (Μικρά Ασία) | Άγνωστο όνομα (ο και Γράος) | Δόλιχος |
| 217 μ.Χ. | Έφεσος (Μικρά Ασία) | Π. Αίλιος Αυρήλιος Σεραπίων | Αγώνας σαλπιγκτών |
| 217 μ.Χ. | Βιθυνία (Μικρά Ασία) | Άγνωστο όνομα (ο και Γράος) | Δόλιχος |
| 221 μ.Χ. | Βιθυνία (Μικρά Ασία) | Άγνωστο όνομα (ο και Γράος) | Δόλιχος |
| 225 μ.Χ. | Μίλητος (Μικρά Ασία) | Π. Αίλιος Γρανιανός Φάνιος Αρτεμίδωρος | Άγνωστο αγώνισμα |
| 245 μ.Χ. | Σινώπη (Μικρά Ασία) | Βαλέριος Εκλεκτός | Αγώνας κηρύκων |
| 249 μ.Χ. | Δάλδη (Μικρά Ασία) | Μ. Αυρήλιος Πείος | Άγνωστο αγώνισμα (πάλη ή παγκράτιον) |
| 253 μ.Χ. | Σινώπη (Μικρά Ασία) | Βαλέριος Εκλεκτός | Αγώνας κηρύκων |
| 257 μ.Χ. | Σινώπη (Μικρά Ασία) | Βαλέριος Εκλεκτός | Αγώνας κηρύκων |
| 261 μ.Χ. | Σινώπη (Μικρά Ασία) | Βαλέριος Εκλεκτός | Αγώνας κηρύκων |
| 369 μ.Χ. | Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία) | Φιλούμενος | Άγνωστο αγώνισμα (πάλη ή πυγμαχία ή παγκράτιον) |
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΑ΄ 