Οι Μικρασιάτες Πρόσκοποι: ήρωες και μάρτυρες

10 Ιουνίου, 2017

Οι μάρτυρες πρόσκοποι του Αϊδινίου, των Σωκίων και της Κάτω Παναγιάς της Μικράς Ασίας

Στις 15 Ιουνίου 1919 μια μεγάλη δύναμη ανταρτών χτύπησε το Αϊδίνι. Τμήματα του πρόχειρα οργανωμένου Τουρκικού στρατού μαζί με άτακτους (Τσέτες) άρχισαν να προσβάλουν την πόλη του Αϊδινίου, με πολυβολισμούς και κανιονοβολισμούς απο τα νότια της πόλεως.

Στη μεγάλη αυτή καταστροφή οι Πρόσκοποι, με επικεφαλής τον Τοπικό τους Έφορο Νικόλαο Αυγερίδη δεν έμειναν αδρανείς και αρχίζουν να τρέχουν παντού να βοηθήσουν. Η μάχη στις 16 Ιουνίου προχωράει προς το κέντρο της πόλεως και τα πυρά των Τούρκων πυκνώνου. Τότε εμφανίζονται και οι πρώτες πυρκαγιές, οι οποίες παίρνουν γρήγορα τρομερές διαστάσεις. Οι μάχες γίνονται σκληρές, μπροστά στην αριθμητική υπεροχή των ανταρτών ο Ελληνικός Στρατός, αναγκάζεται να υποχωρήσει στα υψώματα περιμένοντας ενισχύσεις. Ο Τοπικός Έφορος, οι Αρχηγοί και οι Πρόσκοποι αδυνατούν όμως να εγκαταλείψουν εγκαίρως την κόλαση αυτή, και να αφήσουν αβοήθητους τους συγχωριανούς τους. Έτσι παραμένουν ακλόνητοι στις θέσεις τους ως γνήσιοι Έλληνες Πρόσκοποι, προσφέροντας μέχρι την τελευταία στιγμή τις υπηρεσίες τους προς τον πλησίον μέχρι την ολοκληρωτική καταστροφή της πόλης. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να συλληφθούν 31 Πρόσκοποι μαζί με τον Τοπικό Έφορο Νίκο Αυγερίδη και τους Αρχηγούς τους.

Το πρωί της 18ης Ιουνίου τους μεταφέρουν στις όχθες του Εύδωνα ποταμού και καλούν πρώτο τον Νίκο Αυγερίδη να αλλαξοπιστήσει και να απαρνηθεί την Ελλάδα. ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ ! αναφωνεί ο ήρωας Τοπικός Έφορος και εκτελείται. Την ίδια τύχη είχε ορίσει η μοίρα και για τους υπόλοιπους Προσκόπους που αναφωνώντας και αυτοί: ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ! εκτελούνται ο ένας μετά τον άλλο. Τον Νίκο Αυγερίδη του έβγαλαν τα μάτια, τον Φιλοκτήτη Αργυράκη τον έγδαραν, τον 19χρονο Μίνωα Βεϊνόγλου τον αποκεφάλισαν με σκουριασμένο μαχαίρι, τους λοιπούς τους λόγχισαν και τους κατακρεούργησαν.

ΟΙ ΗΡΩΙΚΟΙ ΠΡΟΣΚΟΠΟΙ ΤΟΥ ΑΪΔΙΝΙΟΥ:

1. Νικόλαος Αυγερίδης (Ιδρυτής και Τ.Ε.)

2. Επαμεινώνδας Αναστασιάδης (μέλος Τ.Ε.)

3. Μιχαήλ Τσοχατζής (μέλος Τ.Ε.)

4. Φιλοκτήτης Αργυράκης (Αρχηγός 1ης Ο.Π.)

5. Μίνως Βεϊνόγλου (Αρχηγός 2ης Ο.Π.)

6. Αιμίλιος Παπαδόπουλος (Αρχηγός 3ης Ο.Π.)

7. Ιωάννης Αβραάμ

8. Κωνσταντίνος Ανδρεάδης

9. Ηρακλής Αντωνίου

10. Δήμος Αραδούλης

11. Γεώργιος Θεοδώρου

12. Βασίλειος Ιωάννου

13. Γεώργιος Ιωάννου

14. Χρυσόστομος Κανάτας

15. Γεώργιος Καραγιαννόπουλος

16. Δήμος Καραμαούνας

17. Δημήτριος Κουγιουμτζής

18. Κυριάκος Μανθόπουλος

19. Εμμανουήλ Μαρινάκης

20. Ευδόκιμος Μιναρεδζόγλου

21. Θεοδόσιος Μιναρεδζόγλου

22. Νικόλαος Μιναρεδζόγλου

23. Γεώργιος Νικητόπουλος

24. Κωνσταντίνος Νομικός

25. Γεώργιος Παναγής

26. Γεώργιος Παπαδάκης

27. Δημήτριος Πρωτοψάλτης

28. Πλάτων Σαμιωτάκης

29. Δημοσθένης Σακελλαρίδης

30. Μάνθος Τσοχατζής

31. Ευστάθιος Χριστοδούλου

Τρία χρόνια μετά, τον Απρίλιο του 1922, νέα συμφορά έπληξε τους Έλληνες Προσκόπους. Τα Σώκια, μικρή πόλη στον ποταμό Μαίανδρο, ήταν υπό την κατοχή του Ιταλικού Στρατού, ο οποίος διατάχτηκε να παραδώσει την περιοχή στα ελληνικά στρατεύματα. Οι τούρκικες αρχές είχαν ρίξει εδώ και μήνες στη φυλακή πολλούς Έλληνες, μεταξύ των οποίων και τους Προσκόπους. Μόλις πλησίασε ο Ελληνικός Στρατός, οι Τούρκοι πήραν φεύγοντας και τους κρατούμενους, παρά τις υποσχέσεις που είχαν δώσει στους Ιταλούς. Προσπαθώντας να τους καταδιώξουν έτσι όπως έφευγαν άτακτα, οι Έλληνες στρατιώτες βρέθηκαν μπροστά στα πτώματα δεκαπέντε και πλέον Ελληνόπουλων…

ΟΙ ΗΡΩΙΚΟΙ ΠΡΟΣΚΟΠΟΙ στα Σώκια:

1. Χρήστος Χριστίδης (Αρχηγός)

2. Γεώργιος Βενέτος

3. Βασίλειος Γεωργιάδης

4. Δημήτριος Καραμηνάς

5. Θρασύβουλος Καραμηνάς

6. Δημήτριος Μελάς

7. Ευστράτιος Ματθαίου

8. Ιωάννης Στολίδης

9. Γεώργιος Σαβράκης

10. Βασίλειος Χαραλάμπους

11. Γεώργιος Χαραλάμπους

12. Γεώργιος Χατζημιχαήλ

13. Κωνσταντίνος Χειμωνίδης.

Ένα τρίτο γεγονός σφαγής προσκόπων αναφέρεται στο χωριό Κάτω Παναγιά στην περιοχή της Ερυθραίας της Μικράς Ασίας, τον Αύγουστο του 1922, κατά την υποχώρηση του ελληνικού στρατού από τη Μικρά Ασία. Στο χωριό εισέβαλαν τουρκικά σώματα αφήνοντας πίσω τους 800 νεκρούς, ανάμεσά τους και τους 13 νέους προσκόπους.

«Με την πρώτη εμφάνιση τους στο χωριό, οι ληστοσυμμορίτες εξαπολύουν πρωτοφανή τρομοκρατία. Λεηλασίες, σφαγές, βιασμοί και βρησμοί παντού. Ξεχωρίζουν και συλλαμβάνουν τους δυο ιερείς, το δάσκαλο και τους πρόσκοπους, που θα υποστούν θάνατο από μαρτύρια. Τον παπα-Κουρμπά και τον παπα-Νικολή τους κομματιάζουν και τους κρεμάνε στα τσιγκέλια των σφαγίων του Τσεσμέ. Το δάσκαλο Ιωάννη Θεονίδη, τον ποιητή Αρσένιο Σάρικα και τους αθώους πρόσκοπους… τους υποβάλλουν σε απερίγραπτα μαρτυρία και τους θανατώνουν με μοναδική κατηγορία ότι ήταν πρόσκοποι. Όσοι Κατωπαναγιουσήδες επέζησαν από το δράμα του Αυγούστου το 1922, έχουν να λένε και να θυμούνται ότι τα τραγικότερα θύματα ιστορικής λαίλαπας ήταν οι ανήλικοι πρόσκοποι».»Με την πρώτη εμφάνιση τους στο χωριό, οι ληστοσυμμορίτες εξαπολύουν πρωτοφανή τρομοκρατία. Λεηλασίες, σφαγές, βιασμοί και βρησμοί παντού. Ξεχωρίζουν και συλλαμβάνουν τους δυο ιερείς, το δάσκαλο και τους πρόσκοπους, που θα υποστούν θάνατο από μαρτύρια. Τον παπα-Κουρμπά και τον παπα-Νικολή τους κομματιάζουν και τους κρεμάνε στα τσιγκέλια των σφαγίων του Τσεσμέ. Το δάσκαλο Ιωάννη Θεονίδη, τον ποιητή Αρσένιο Σάρικα και τους αθώους πρόσκοπους… τους υποβάλλουν σε απερίγραπτα μαρτυρία και τους θανατώνουν με μοναδική κατηγορία ότι ήταν πρόσκοποι. Όσοι Κατωπαναγιουσήδες επέζησαν από το δράμα του Αυγούστου το 1922, έχουν να λένε και να θυμούνται ότι τα τραγικότερα θύματα ιστορικής λαίλαπας ήταν οι ανήλικοι πρόσκοποι».

[Από το βιβλίο του Συλλόγου Κάτω Παναγιάς Μικράς Ασίας με τίτλο: «Πενήντα χρόνια του ζεριζωμού»(1922 – 1972)]